Upa, Upa, Upavim!

Hola todos,

Wat is het heerlijk om weer bij Upavim te zijn! De afgelopen bijna twee weken zijn zo ongelooflijk snel gegaan, dat ik nu alweer mijn laatste avond hier heb… Helaas. Maar ik heb ervan genoten.

Allereerst van de kinderen. Zoals ik eerder al schreef: ze zijn geen steek veranderd. Of nouja, wat betreft uiterlijk dan. Zo is er bijvoorbeeld Cholopo: nog steeds een goedlachs en vuil mannetje van inmiddels elf jaar. Maar dat zie je niet aan hem. Toen ik een broek voor hem wilde kopen op de markt en de verkoper vroeg hoe oud het kind was voor wie de broek bestemd was, was het altijd: ‘eh… hij is elf, maar die broek voor kinderen van tien is echt heel erg veel te groot. Geef die ene in maat zes maar…’ En dan nog twijfelde ik of Cholopo het zou passen. Hetzelfde gold voor Yesun, een jongetje van nu dertien. Gelukkig hebben beide jongens wel een hoop geleerd op school. En hoewel je natuurlijk eigenlijk niet blij mag zijn als een kind van elf of dertien net een beetje kan lezen en schrijven, ben ik toch heel erg trots op beide mannetjes. Toen ik anderhalf jaar geleden weg ging bij Upavim kon Cholopo nog niet eens de cijfers zes tot en met tien herkennen en weigerde Yesun te schrijven zonder hulp van ‘puntjes’. Nu gaan ze elke dag naar school (of tenminste, dat zeggen ze…) en lijkt het erop dat ze hun eerste jaar basisschool gaan halen! Ik duim ervoor. Het is geweldig om te zien dat kinderen vooruitgang boeken, ook al is het maar een heel klein beetje.
Verder is er Rosa, die het erg goed doet in het derde leerjaar, Miguelito nog steeds met (nieuwe) blauwe kaplaarsjes, Ismael, Rony en Angelito met hun kleine zusje Anita, Erika die nog steeds niet met de kinderen van Reforz mee wil doen, Jonathan (ook wel Rufino) die eruit ziet als drie jaar maar waarschijnlijk minstens vijf is, en die vanaf ver komt aangehobbeld en ‘señooooo’ roept en dan op je klimt en kusjes geeft… Of die volledig geconcentreerd een kleurplaat kleurt. Er zijn zo ongelooflijk veel kinderen waarover ik wel een hele pagina kan schrijven, dat ik het maar hierbij laat…

Ik zal wat vertellen over de film die we vrijdag hebben gekeken met alle kinderen van Reforzamiento (het bijlesprogramma van Upavim, waar ik heb gewerkt) en hun familie, in het teken van Dia de la familia (dag van de familie). Dit is namelijk in meerdere opzichten een erg typerende gebeurtenis voor de cultuur hier in deze buurt. Ten eerste omdat ze werkelijk alles aangrijpen om een feestje te bouwen. Zo heb je de dag van het kind, de dag van de vrouw, vaderdag en moederdag, de dag van de meesters en juffen, de dag van de liefde, de dag van de onafhankelijkheid (dat vieren ze minstens een week lang), en ga zo maar door. De dag van de familie konden we dus natuurlijk niet zomaar voorbij laten gaan! Aury, de nieuwe coordinator van Reforzamiento, - een geweldige vrouw! – kwam met het idee om voor deze gelegenheid met de hele familie film te gaan kijken. Alle kinderen mochten hun familie meenemen naar Upavim. Wat resulteerde in het tweede typerende kenmerk. Want: wie nemen de kinderen dan mee? Een meisje vroeg me of ze ook haar broers en zussen mee mocht nemen. Dus zeg ik: natuurlijk, het is dia de la familia, dus de hele familia mag mee. Alle twaalf broers en zussen? Eh… ja hoor… En mag de tante dan ook mee? En oma? De kinderen leven vaak in erg grote families, en vaak weten de kleinere kinderen niet eens wie nu precies hun broers en zussen zijn en wie nichtjes en neefjes. De generaties lopen hier ook nogal door elkaar. Zo komt het regelmatig voor dat een vrouw drie kinderen heeft en dat diezelfde vrouw dan ineens nog een klein zusje erbij krijgt…
Uiteindelijk kwamen de meeste kinderen trouwens alleen met eventueel de broertjes en zusjes die Upavim al kennen. Ook een aantal moeders (vooral van de kleuters) kwam de film kijken, maar het aantal vaders was helaas nogal laag. (Ik heb welgeteld een vader gezien, maar het kan zijn dat er meer waren…) Ook heel typerend: afwezige vaders. Nu kan het zijn dat het het tijdstip was. De film begon om half zes op vrijdagavond, dus waarschijnlijk waren een aantal vaders nog aan het werk, en zouden in Nederland denk ik ook weinig vaders komen, maar hier hebben we helaas ook te maken met alcoholisme en criminaliteit waardoor de moeders meestal het hoofd van het gezin zijn.
Een volgend typerend kenmerk: vuilnis! We hadden gratis popcorn (ik heb de hele dag popcorn staan bakken, 250 zakjes!) en limonade uitgedeeld en na de film was het lokaal een grote puinhoop van lege (kapotte) bekertjes en plastic zakjes. Van een prullenbak heeft niemand hier blijkbaar gehoord… Typisch hoor…
Toch was het een erg gezellig avond, en dat was de bedoeling. Missie geslaagd!

In de buurt is eigenlijk ook weinig veranderd. Ik voel me weer helemaal thuis. Elke morgen word ik wakker van een vrouw (heb haar nooit gezien) die met een kruiwagen met eten door de straten roept: ‘hot chiiiiiileeeees’ ofzoiets. Wat een vreselijke stem. ‘s Nachts hoor je een hondenblafkoor en af en toe wat vuurwerk (of schoten). Overdag is het erg gezellig op straat. Elke paar meter kom ik wel een kind tegen dat ik ken. Verder komt er nog regelmatig een pickup met eieren langs, die via grote luidsprekers laat weten dat ze verse eieren van de boerderij verkopen. ‘A la puerta de su casa!’ Alleen krijg je nu minder eieren voor je geld… Ook de jingles en reclames op de radio zijn nog steeds dezelfde, het uitzicht vanaf het dakterras van Upavim is nog steeds even prachtig, en de kinderen die vanaf de andere kant van de straat ‘seño Tomoko!’ roepen zijn ook nog steeds dezelfde.
Wat trouwens wel een grote verandering is: er zijn geen rode bussen meer die Bucaro, Bucaro, Bucaro reopen. Ze zijn nu vervangen door blauw met groene bussen, waar je gratis mee naar het ‘transmetro’ station kunt. De transmetro is een bus die een eigen rijbaan heeft, waardoor je heel snel in het centrum van de stad bent. Je betaalt 1 quetzal (tien eurocent) per rit in de poortjes bij de bushalte, zodat er helemaal geen geld in de bussen meer is. Een heel grote verbetering voor de veiligheid in de bussen. Geweldig.

Morgen ga ik alweer weg. Jammer. Het is zo dankbaar werk. Kinderen zijn zo blij met het kleine beetje extra aandacht dat je hen kan geven. Een complimentje, een glimlach of een knuffel doet wonderen bij deze kinderen. En wat is het fijn om dat te kunnen geven. Ik was bang dat de kinderen me niet meer zouden herkennen, maar het omgekeerde bleek waar: Marleny vertelde dat haar neefje Jon ongelooflijk trots was dat ik hem nog kende. Ik moest er wel om lachen, want hoe kan ik Jon, dat vreselijk slimme en soms zeer irritante mannetje, nou vergeten? Ik hoop echt dat sommige van deze kinderen zullen gaan studeren en een goede toekomst opbouwen. We zullen zien…

Afgelopen weekend ben ik trouwens nog naar Lago de Atitlan geweest met Kelly, een Amerikaanse vrijwilliger die hier nu voor Upavim werkt. Het blijft een prachtig meer, echt. Hopelijk lukt het me om nog wat foto’s op m’n website te zetten. En anders moeten jullie maar eens langs komen in Amsterdam als ik weer terug ben. Ik vind het enorm spannend om de Pabo te gaan studeren, vooral nu ik weer een tijdje met kinderen heb gewerkt. Ik ben benieuwd hoe de Nederlandse kinderen zijn…

En voor nu: op naar Mexico!

Veel liefs, nog heel even vanuit La Esperanza, Tomoko xx