Einde schooljaar

Hola todos,

Het schooljaar is geëindigd, en ik vraag me af wat ik in deze tijd bereikt heb… De kindertjes van prepa (kleutertjes) hebben over het algemeen geleerd te tellen en de cijfers tot en met tien te herkennen en te schrijven. Sommigen kennnen de klinkers al, en ze kunnen bijna allemaal keurig tussen de lijntjes kleuren. Puzzels maken, daar zijn de kinderen keien in, en liedjes zingen hebben we zo vaak gedaan dat ze er inmiddels gek van zijn geworden. Misschien hebben ze toch ook een beetje discipline aangeleerd, en praten voor een groep. Een aantal kinderen zei in het begin werkelijk niks, en aan het eind van het jaar wilde toch iedereen wel vertellen wat ze in het weekend hadden gedaan. (Al was het alleen maar: ´ik heb gespeeld´.)
De kinderen van het eerste jaar basisschool heb ik vooral het alfabet geleerd en verder rekenen (optellen, aftrekken, geometrische figuren). Gezien ik het hoge niveau had, wisten eigenlijk bijna al mijn leerlingen alles al voordat ik het uitlegde, maar dan was het op z´n minst een welkome herhaling.
Dan gaf ik nog les aan een aantal kinderen van verschillende niveaus, voornamelijk ´straatkinderen´, die onze hulp in feite het meest nodig hadden. Het is moeilijk om te zeggen wat deze kinderen hebben geleerd. Nummers, letters, de tafels, zelfstandig naamwoord…
Af en toe had ik gewild dat ik nog wat langer hier kon blijven. Pas nu weet ik een beetje hoe alles in zijn werk gaat, en dan is het schooljaar alweer voorbij… Soms word ik er mismoedig van, als ik me bedenk dat juist de kinderen waar ik stiekem mijn hart aan heb verloren, het minst lijken te hebben geleerd. Zo is er Miguel, van prepa. Een mannetje van zeven jaar, die je er nog geen vijf zou geven. Vies en verwaarloosd, en verschrikkelijk ondeugend (wat hem precies zo schattig maakt.) Hij kan nog steeds niet tot tien tellen, kan amper het cijfer 2 herkennen, en schrijven zonder dat het puntjes overtrekken is, hoef je hem echt niet te laten doen. Zelfs de liedjes, die we elke dag zongen, kent hij nog niet. Miguel zou toch (vanwege zijn leeftijd) een keer naar de basisschool moeten, maar daar is hij nog lang niet klaar voor. Wat hebben we hem wel geleerd? Een potlood vasthouden, kleuren, puntjes overtrekken, streepjes en rondjes tekenen, en verder? Geen idee.
Dan hebben we Wilson, een intelligent jongetje van net 9 jaar. Is erg goed in rekenen, maar wat zwakker in taal. Nu zei hij laatst dat hij al zijn ´eindejaarsexamens´ had gefaald. Juist Wilson, die ik zo ontzettend graag mag, en die ik het hele jaar iets heb proberen aan te leren. Ik zal hem eens moeten opzoeken, want heb hem al een tijd niet gezien. Wie weet kunnen we hem nog helpen tijdens het zomerprogramma.
Verder Cholopo, ook een jaar of negen. Ziet eruit als zeven, zeker niet ouder. Heeft het niveau van een kleuter: kent de cijfers niet, en heeft zelfs moeite met de kleuren onderscheiden. Loopt altijd op straat: vies, vuil, en op blote voeten. Hij heeft wel schoenen hoor (al zijn die lelijk en versleten), maar die trekt hij liever niet aan.
Kenneth en José, twee schattige jongetjes uit mijn eerstejaarsklasje, zijn zo slim, dat ik die haast niks nieuws heb geleerd. En Wilmer, een prachtig manneke uit diezelfde klas is de laatste weken niet meer gekomen.
Het maakt me soms wat triestig, als ik bedenk dat juist deze kinderen zo weinig lijken te hebben geleerd. Maar dan zie ik weer die lachende gezichtjes voor me, als je die kinderen optilt (Cholo komt regelmatig als een echt aapje aan me hangen), als je ze een kwartiertje laat spelen (hoe geconcentreerd kunnen sommige kinderen opgaan in een puzzel of wat legoblokjes), als je ze een cakeje van de bakkerij geeft, als je ze vertelt dat ze iets goed doen, als ze op straat van ver je naam roepen, als ze uitgelaten met een excursie door een stukje natuur rennen, als… En dan denk ik: misschien gaat het hier niet per se alleen om het les geven, maar vooral om het geven van liefde (hoe cliché dat ook klinkt), het geven van de gelegenheid om iets anders te doen dan op straat hangen, het bieden van een veilige plek, waar je niet uitgekafferd wordt, waar je gerespecteerd wordt om wie je bent. Ik kwam met de droom om de kinderen die moeite met school hebben, of niet naar school gaan, heel veel aan te leren. Maar ik heb geleerd, dat je hier soms genoegen moet nemen met wat simpelere dingen. Of misschien niet simpeler, maar juist waardevoller. Het is prachtig om te zien dat die kinderen in ieder geval anderhalf uur per dag echt kind kunnen zijn, zich volledig kunnen uitleven, af en toe lekker dollen en vervelend doen, niet gehoorzamen, en heel hard lachen… Natuurlijk blijft het verschrikkelijk belangrijk dat die kinderen ook wat leren, en heb ik die droom zeker niet laten varen, maar misschien heb ik er een doel bijgemaakt: het geven van een goede tijd aan de kinderen.
Ook dat is onder andere het doel van het zomerprogramma, waarvan nu net de eerste week erop zit. Dit zijn zeven weken die we elk een ander thema hebben gegeven. Het thema van deze week was: Hoy y mañana (vandaag en morgen), waarbij we gewerkt hebben met dromen (voor in de toekomst), doorzettingsvermogen en ´de ideale wereld´. Zo hebben we bijvoorbeeld donderdag een activiteit gedaan waarbij we de kinderen eerst lieten nadenken over de goede dingen in het leven. Daarna lieten we ze een ´slechte wereld´ zien, die wij zelf hadden gemaakt met karton en dergelijke. Dit was behoorlijk confronterend, omdat die wereld erg leek op ´hun´ wereld. We hadden een straat gemaakt, met aan de zijkant golfplaten huisjes met schotgaten, militairen die patrouilleren, een man die twee mensen doodschiet, een dronkenlap die op straat ligt, een vervuild meer, kale bomen door de vervuiling, vuilnis overal op straat…Vervolgens gaven we ze een hoop materiaal om een ´goede wereld´ te maken. Hoewel sommigen de concentratie niet zo lang konden opbrengen, waren een hoop kinderen erg enthousiast aan het knutselen.
Volgende week gaat over milieu, en daarna hebben we nog ´vrede en liefde´, gezondheid, rechten van het kind, ´Guatemala en de wereld´, en de laatste week een expositie en voorstelling van alles wat we in die weken hebben gedaan.
In dit programma werken we van maandag tot en met donderdag eerst twee uur met de kleuters, dan twee uur met de eerste twee klassen van de basisschool en ´s middags nog twee uur met de kinderen van het derde tot en met zesde jaar basisschool. Vrijdags geven we speciale individuele lessen aan de kinderen die hun jaar niet gehaald hebben of die niet naar school gaan. Hiervoor heb ik Cholopo ook ingeschreven, omdat ik die graag volgend jaar naar school zou willen sturen. Ik hoop echt dat dat lukt, want het zou fantastisch zijn, als die op zijn minst kan lezen en schrijven… En anders dat hij tenminste niet elke ochtend op straat hangt.
Goed, er is de afgelopen weken nog een hoop gebeurd, maar dat moeten jullie maar op de foto´s bekijken. Ik zal een kort verslag geven: als eindejaaruitstap hebben we alle kinderen van Reforzamiento (peuters tot en met achtstegroepers) naar een grote speeltuin meegenomen. Daar kregen de kinderen ook een ticket, waarbij ze een rondje op een paard konden rijden, in het treintje konden, in het springkussen enzovoorts. Verder hebben we een hoop kinderen meegenomen naar het ´circus´ van Caja Ludica (jongleren, steltenlopen, clowns). Dan zijn we (de vrijwilligers) nog een weekendje naar Livingston geweest. Ook was er een optocht in de straat. En woensdag zijn we in verband met 1 november, dag van de doden, naar een kerkhof geweest waar het de gewoonte is om reuzenvliegers te laten vliegen. Nu gaan we weer hard aan de slag met de voorbereidingen van het zomerprogramma.

Heel veel liefs uit La Esperanza, Tomoko xx